چندان بیراه نگفتهایم اگر سریال چیزهای عجیب را یکی از بزرگترین و پرهزینهترین سریالهای تاریخ بنامیم؛ سریالی که در فصل اخیر خود، قسمتهایی بعضا دو تا سه ساعته، با کیفیتی در حد و اندازهی یک فیلم سینمایی عالی در ژانر وحشت داشت. شاید از رویهای که داستان پیشه کرده است چندان راضی نباشیم، اما نمیتوانیم این موضوع را انکار کنیم که تمام فصلهای چیزهای عجیب بهشدت سرگرمکننده و پر از غافلگیریهای کوچک و بزرگ بودهاند.
«آژانس دوستی» به کارگردانی احمد رمضانزاده که سال 1378 از شبکه یک پخش شد، نتیجه کار گروهی بود. به سیاق سریالهای امریکایی مجموعهای از نویسندگان از جمله حمید جبلی و اصغر عبداللهی و کارگردانان تحت مدیریت احمد رمضانزاده این سریال را در دو فصل تولید کردند. این سریال به واسطه خط داستانی جالبش که تمام وقایعش در یک سرویس تاکسی میگذشت، با مجموعه بازیگران توانایش خیلی زود با مخاطبان تلویزیون ارتباط برقرار کرد. هرچه باشد، سالهای شکوفایی فرهنگی بعد از انقلاب در سینما و تلویزیون بود و بسیاری از چهرههای برجسته تئاتر و سینما در سریالهای تلویزیونی حضور مییافتند. فردوس کاویانی که بعد از سریال «همسران» بیژن بیرنگ و مسعود رسام به چهرهای محبوب تبدیل شده بود، در «آژانس دوستی» یکی از نقشهای اصلی را داشت. اسماعیل داورفر، اصغر همت و حسین پناهی هم جزو بازیگران نقشهای اصلی بود. حضور حسین پناهی با شعرها و بداههگوییهای خاص خودش یکی از عوامل جذابیت این سریال بود.
گردانندگان نیویورک تامیز ادعا کردهاند که فهرست آنها و لیست انتخاب بهترین فیلمهای قرن 21 از دید منتقدان و بازیگران و کارگردانان راه تازهای برای تماشای فیلم ارائه میدهد؛ راهی که ربطی به جریان ابرقهرمانی مسلط بر بازار سینمای آمریکا و پخشهای خانگی کموانیهای بزگی چون نتفلیکس ندارد. این راه البته چندان هم تازه نیست و فهرست آنها عمدتا شامل فیلمهای جریان اصلی هالیوود است و اگر سری به آن سوی دنیا هم زدهاند، بیشتر به فیلمهای اکران شده در آمریکا و فیلمهای سرشناس این سالها پرداختهاند. این دقیقا همان جایی است که نشریهای غیرتخصصی چون نیویورک تایمز راهش را از نشریات تخصصی سینما جدا میکند.
حتی میتوان گفت ده سالی از اکران فیلم قبلی باب اسفنجی گذشته است، چون فیلم «اسفنج فراری» (Sponge on the Run)، یعنی فیلم قبلی این سری، متاسفانه به اکران سینمایی نرسید. عرضهی این فیلم مصادف شد با آغاز قرنطینههای ناشی از پاندمی کرونا و بسیاری از طرفداران باب اسفنجی نتوانستند این فیلم را در سینما تجربه کنند.
عجیب است که سیروس مقدم، دستیار ناصر تقوایی در احتمالا بهترین سریال تاریخ تلویزیون ایران یعنی «دایی جان ناپلئون»، تا این حد کارگردان بدی بوده (و هنوز هم برخی از اپیزودهای سریال «پایتخت» نشان میدهد که حداقل در گذاشتن دوربین و میزانسن عجیب بیسلیقه است) اما همیشه هم توانسته سریالهای پرمخاطب بسازد. اینکه چرا داستان دمدهی اخلاقی «به سوی افتخار» آنقدر برای همه جالب بود که پای تلویزیون مینشستیم، خودش سوالی است که البته گمانم جوابهای فرامتنی برایش وجود دارد.